O'zaro bojlar haqidagi mish-mishlar va iste'molchilar ishonchining yana bir bor pasayishi natijasida S&P 500 indeksida yil boshidan buyon ikkinchi eng katta sotuv bosimi yuz berdi. Investorlar hanuz AQSH aksiyalarining katta qismini ushlab turishmoqda, biroq Oq uyning tarif siyosati tufayli yuzaga kelgan iqtisodiy inqiroz xavfi ularni "zaharlangan" aktivlarni sotishga majbur qilmoqda. Bu keng indeksda sezilarli korreksiyaga olib kelishi mumkin.

S&P 500 indeksining kunlik dinamikasi

AQSH fond bozori 2025-yilga katta optimizm bilan kirgan edi. Biroq birinchi chorak 2015-yildan beri Yevropa aksiyalari bilan solishtirilganda S&P 500 uchun eng yomoni bo'ldi. AQSH dollari yevroga nisbatan zaiflashgani va keng indeksning pasayishi natijasida Yevropa investorlari allaqachon 13% yo'qotishdi!

Ayb o'zlarida. 2024-yil oxiriga kelib, AQSH aksiyalarining norezidentlar qo'lidagi ulushi 20% ga yetdi — bu asr boshidagi 7% ga nisbatan uch baravar ko'p. Global aksiyalar indeksidagi AQSH aksiyalarining ulushi esa 2008-yildagi 47% dan 72% ga ko'tarilgan! Amerikaning "yagona yetakchilik" haqidagi ortiqcha ishonchi uchun jazolanish muqarrar edi.

Global aksiyalar indeksidagi AQSH aksiyalarining ulushi

Investorlarning AQSH aksiyalariga bo'lgan mehrining sababi xorijdagi aksiyalar indekslarining sust o'sishi, AQSH iqtisodiyotining tez kengayishi va sun'iy intellekt texnologiyalari tufayli kompaniya daromadlarining o'sishi edi. Hatto so'nggi sotuv bosimiga qaramay, S&P 500 so'nggi o'n yillikda 170% ga o'sdi. Solishtirish uchun, Buyuk Britaniyaning FTSE 100 indeksi bor-yo'g'i 30% ga ko'tarilgan. AQSHning raqobatchilari yo'q edi.

Ammo ular 2025-yilda paydo bo'ldi. Eng avvalo — Yevropa. Birinchi marta so'nggi yillarda Qari Dunyo aksiyalarini sotib olishga asos bor: faqatgina ularning P/E ko'rsatkichlari bilan arzonligi emas. Germaniyaning fiskal rag'batlantirishi iqtisodiy faollikning oshishiga umid uyg'otmoqda. Bundan tashqari, Ukrainadagi qurolli mojaroga yakun yondashayotgani haqidagi ishonch mintaqani geosiyosiy xavflardan xalos qilishi mumkin.

Shunga qaramay, mart oyi yakuniga kelib, EuroStoxx 600 ham S&P 500 kabi pasayadi — import bojlari borasidagi xavotirlar tufayli. Wall Street Journal manbalariga ko'ra, Donald Trampning kayfiyati yana o'zgargan. Ba'zan u investorlar kutganidan yengilroq o'zaro bojlar haqida gapiradi. Ortidan esa "umumiy" bojlarni tiklash va ularning stavkasi haqida spekulyatsiya qiladi. Aynan shunday bojlar xalqaro savdoni va global iqtisodiyotni juda tez ag'darishi mumkin. Xo'sh, unda dunyo bo'ylab aksiyalar bozori sotuvlariga hayron bo'lish kerakmi?

AQSH iste'molchilari kutilmalari yana pasaydi — 2022-yildan beri eng past darajaga tushdi. Inflyatsion kutilmalar esa o'sdi. Bu esa AQSH iqtisodiyoti uchun staginflyatsiya senariysini chizmoqda.

Texnik nuqtai nazardan, S&P 500 ning kunlik grafikida "ayiqlar" hujumining muvaffaqiyati pastga qarab harakat xavfini oshiradi — ilgari kutilgan 5,500–5,790 oraliqdagi konsolidatsiyaga emas. Shu bois, indeks 5,670 darajasidan boshlab ochilgan short pozitsiyalarni ushlab turish maqsadga muvofiq.